Κυρία υπουργέ, ποιες δράσεις προωθεί το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για το 2025 και πώς θα χρηματοδοτηθούν;

Η δημιουργία στέρεης και ασφαλούς προοπτικής για τις οικογένειες και τους νέους, η κοινωνική συνοχή και η προστασία των παιδιών και των ευάλωτων βρίσκονται στην καρδιά του πολιτικού πλαισίου της κυβέρνησης και της αποστολής του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για το 2025. Ενδεικτικές δράσεις είναι η επανεκκίνηση του βελτιωμένουπρογράμματος «Aνακαινίζω-Nοικιάζω» το πρώτο τρίμηνο του 2025 με αυξημένη επιδότηση και χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό του υπουργείου, η έναρξη του προγράμματος «Νταντάδες γειτονιάς» σε όλους τους δήμους της Ελλάδας πλέον με 100 εκ. από το ΕΣΠΑ. Με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης θα υλοποιήσουμε το πιλοτικό πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης που παρέχει ένα πλέγμα εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών σε παιδιά ηλικίας 0-6 ετών, προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η προώθηση της κοινωνικής ένταξής τους. Επίσης με 70 εκατομμύρια ευρώ από το ΤΑΑ, θα χρηματοδοτηθεί η δημιουργία νέων βρεφικών τμημάτων σε δημοτικούς και ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς και η δημιουργία κέντρων δημιουργικής απασχόλησης για ρομποτική. Στο κομμάτι της στέγασης με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θα ολοκληρώσουμε την ανακαίνιση κρατικών και ιδιωτικών κατοικιών για κοινωνική στέγαση ενώ σημαντική παρέμβαση τη νέα χρονιά θα είναι η καταβολή του 50% αρκετών επιδομάτων μέσω προπληρωμένων καρτών.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε μια δέσμη μέτρων για την προστασία των ανηλίκων από τον εθισμό στο διαδίκτυο και τα social media. Ποια είναι η ουσία της Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ανηλίκων και πώς θα εφαρμοστούν τα μέτρα αυτά;

Να ορίσουμε λίγο το πρόβλημα για να αντιληφθούμε και την ουσία της Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ανηλίκων. Αυτή τη στιγμή τα παιδιά και οι έφηβοι σε ολόκληρο τον κόσμο, με την υπερέκθεση και τον εθισμό στις πλατφόρμες και στο διαδίκτυο, εκπαιδεύονται για να ζουν αποκλειστικά σε έναν ψηφιακό κόσμο. Οι δεξιότητες που αποκτούν είναι χρήσιμες για την ψηφιακή ζωή και εντελώς ασύμβατες με την κανονική ζωή. Τα παιδιά υποκαθιστούν με τις ψηφιακές εμπειρίες, τις πραγματικές εμπειρίες του αληθινού κόσμου. Βιώνουν συναισθήματα που δεν αντιστοιχούν σε πραγματικά ερεθίσματα και ζουν υπό καθεστώς διαρκούς υπερδιέγερσης. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία και ανάπτυξη τους. Έχουμε φτάσει σε οριακό σημείο και τα περιθώρια παρέμβασης και αντίδρασης στενεύουν. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση αποφάσισαν ότι η Ελλάδα μπορεί και θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την παγκόσμια «σταυροφορία» για την προστασία των παιδιών από την ψηφιακή και εικονική ζωή. Εφόσον όμως δεν είναι εφικτή αλλά και δεν επιθυμούμε μια καθολική απαγόρευση, η εφαρμογή των μέτρων έγκειται σε δυο πολύ ουσιαστικές παραμέτρους: στην ενημέρωση και στην ουσιαστική επικοινωνία και αλληλεπίδραση των γονιών με τα παιδιά τους. Η πολιτεία δημιουργεί τα εργαλεία αλλά οι γονείς είναι αυτοί που πρέπει σε πρώτη φάση να τα πάρουν στα χέρια τους.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην πλατφόρμα Parco.gov.gr και το KidsWallet;

Το parco.gov.gr είναι μια ήδη διαθέσιμη πλατφόρμα η οποία περιλαμβάνει βασικές οδηγίες για τη ρύθμιση του γονικού ελέγχου στις κινητές συσκευές των παιδιών, είτε τρέχουν σε iOS είτε σε Android. Δηλαδή παρέχει στους γονείς ολοκληρωμένη την πληροφορία τις υφιστάμενες δυνατότητες γονικού ελέγχου, τα parental controls, που ήδη υπάρχουν σήμερα στα κινητά και τις οποίες πάρα πολλοί γονείς πολύ απλά δεν γνωρίζουν. Το Kids Wallet, η εφαρμογή που θα τεθεί σε λειτουργία την ερχόμενη άνοιξη, θα δίνει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης της ηλικίας του χρήστη σε εθνικό επίπεδο και θα έχει προεγκατεστημένεςλειτουργίες γονικού ελέγχου.

Η αντιπολίτευση έκανε λόγο για «μεγάλη καθυστέρηση» και για «επικοινωνιακή διαχείριση» που δεν απαντά στο σύνθετο και ευαίσθητο ζήτημα της ασφάλειας των παιδιών. Τι απαντάτε;

Η αντιπολίτευση έχει επιλέξει ένα προβληματικό μοτίβο. Διατυπώνει ακριβώς τις ίδιες αιτιάσεις σε όλα και για όλα. Ευτυχώς αυτή τη φορά παρέλειψαν την επωδό ότι η κυβέρνηση «εξαναγκάστηκε» να δράσει υπό την πίεση τους. Για να βάλουμε όμως τα πράγματα στη θέση τους, κανείς πολιτικός αρχηγός, κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης σε καμιά χρονική στιγμή δεν έκανε την παραμικρή νύξη για τα σύνθετα, σύγχρονα και ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη, την ψυχική υγεία και την ανθεκτικότητα των παιδιών και των νέων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός στις προγραμματικές δηλώσεις το 2023 στη Βουλή, έκανε ειδική αναφορά στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων επισημαίνοντας μάλιστα ότι θα απαιτηθούν πρωτοβουλίες και διάθεση σημαντικών πόρων. Το Φεβρουάριο του 2024 με απόφαση Μητσοτάκη συστήθηκεεπίσης μια επιστημονική task force για την έρευνα και εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της παραβατικότητας των Ανηλίκων και μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έκρουσε τον κώδωνα για τις πολλαπλές αρνητικές συνέπειες που έχει η,χωρίς μέτρο χρήση του διαδικτύου, από τα παιδιά και τους εφήβους. Ευθέως υπέδειξε δε την ευθύνη των μεγάλων πλατφορμών. Στημεγάλη εκδήλωση που κάναμε στις 30 Δεκεμβρίου όπου και ανακοινώθηκαν οι παρεμβάσεις της πολιτείας, ήταν ακόμη πιο ξεκάθαρος απευθυνόμενος στις μεγάλες εταιρείες και πλατφόρμες. Θα επαναλάβω τα λόγια του: « αναλάβετε τις ευθύνες σας. Έχετε βγάλει ήδη πάρα πολλά λεφτά από αυτό το οποίο κάνετε. Δεν χρειάζεται να βγάζετε λεφτά και από τα παιδιά και από τους εφήβους, όταν γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτό το οποίο κάνετε είναι επικίνδυνο για την ψυχική τους υγεία». Πασχίζω να θυμηθώ και δεν θυμάμαι κάποια δήλωση ή σχετική πρωτοβουλία που να προέρχεται από κόμμα της αντιπολίτευσης. Βλέπω δυστυχώς μια αντιπολιτευτική μικρότητα σε ένα ζήτημα που αφορά στα παιδιά μας. Εκ των υστέρων διαβάζω και προτάσεις ( από το ΠΑΣΟΚ) για σχολικούς ψυχολόγους που θα υποστηρίζουν τους μαθητές που έχουν προβλήματα εθισμού, κυβερνοεκφοβισμού και άλλων κινδύνων. Να πω μόνο επ΄αυτού ότι κρούουν ανοικτές θύρες διότι αυτή η κυβέρνηση εισήγαγε και συνεχώς ενισχύει την παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία .

Υπάρχει σκέψη για απαγόρευση στους γονείς να αγοράζουν κινητά στα παιδιά τους μέχρι κάποια ηλικία;

Μέχρι στιγμής δεν γνωρίζω να υπάρχει κάποια τέτοια συζήτηση.

Κυρία Ζαχαράκη, η Ελλάδα γηράσκει. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στα θεμέλια της χώρας είναι το δημογραφικό. Εσείς το χαρακτηρίσατε ως «εθνική απειλή». Ποιο είναι το κυβερνητικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπισή του;

Η δημογραφική κατάρρευση – χωρίς να είναι αμιγώς ελληνικό πρόβλημα – στην περίπτωση της χώρας μας, ενέχει για προφανείς λόγους χαρακτήρα εθνικής απειλής. Με δεδομένη αυτή την παραδοχή από την πρώτη τετραετία πήραμε μέτρα και προσαρμόσαμε τις πολιτικές μας. Σήμερα είμαστε η πρώτη χώρα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο που απέκτησε Εθνικό Σχέδιο Δράσης το 2024 και προχωράμε σε μια συνεκτική, στοχευμένη δημογραφική πολιτική με ορίζοντα 10ετίας. Το σχέδιο αφορά περισσότερες από 100 δράσεις για τις οποίες θα διατεθούν περισσότερα από 20 δις ευρώ. Για τον έλεγχο υλοποίησης του σχεδίου σύντομα θα προχωρήσουμε στη σύσταση Παρατηρητηρίου για το δημογραφικό. Διότι δεν αρκεί να αποφασίζεις πολιτικές και μέτρα θα πρέπει να διασφαλίζεται η ορθή υλοποίηση, ο έλεγχος και η προσαρμογή. Επίσης μέχρι το τέλος του 2025 θα εξειδικευτούν τα σχέδια δράσης δημογραφικού ανά περιφέρεια.
Όμως αισθάνομαι πάντα ως καθήκον αληθείας να επισημαίνω ότι ο ρεαλιστικός στόχος είναι να μπει ένα φρένο στο αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων. Δυστυχώς δεν μπορούμε να υπερβούμε, την απόλυτη σκληρή αλήθεια των δεδομένων που έχουμε στα χέρια μας.

Τι προβλέπετε αναφορικά με το επίδομα γέννησης και τα vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς ;

Η θεσμοθέτηση του επιδόματος αποτέλεσε την πρώτη συμβολική και ουσιαστική πρωτοβουλία της κυβέρνησης μας, για τη στήριξη των νέων ζευγαριών και των οικογενειών. Το αρχικό οριζόντιο επίδομα των 2.000 που θεσμοθετήσαμε το 2019, αυξήθηκε σημαντικά το 2024 και κυμαίνεται κλιμακωτά από 2.400 έως 3.500 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών. Το συνολικό ποσό για το 2025 υπολογίζεται στα επιπλέον 31,8 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά στα vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς από τα 65 εκ. ευρώ τον περασμένο χρόνο θα φτάσουμε στα 77 εκ. ευρώ το 2025 και έχουμε κάνει πρόταση να αυξήσουμε την επιχορήγηση ακόμα περισσότερο για να μην μείνει κανένας χωρίς voucher. Στην τρέχουσα σχολική χρονιά ο συνολικός αριθμός των vouchers που χορηγήθηκαν ανήλθε σε 173.363. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για το πρόγραμμα των vouchers που λαμβάνουν οι οικογένειες το γεγονός ότι άμεσα προχωράμε σε μια μεγάλη παρέμβαση: στη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Είναι θέμα λίγων ημερών να βγει στον αέρα η προκήρυξη για τη δημιουργία με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, επιπλέον 20.000 θέσεων σε υφιστάμενους ή νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Δημόσιους και ιδιωτικούς.

Οι νέοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στην προσπάθειά τους να φτιάξουν οικογένεια. Ένα από αυτά είναι η ακριβή και δυσεύρετη στέγη. Πώς σκέφτεστε να το αντιμετωπίσετε;

Αναμφίβολα η προσιτή οικονομικά στέγη αμβλύνει την αγωνία ενός νέου ανθρώπου, ως προς την προοπτική να αποκτήσει εφόσον το επιθυμεί τη δική του οικογένεια. Το πρόβλημα της ποιοτικής και οικονομικής στέγης δεν είναι οριζόντιο σε ολόκληρη τη χώρα αλλά πράγματι στην Αθήνα, και στα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα και στις τουριστικές περιοχές, οι ενοικιαστές υφίστανται μεγάλη πίεση. Εδώ και πολλούς μήνες υλοποιούμε πολύ στοχευμέναστεγαστικά προγράμματα στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής με ορίζοντα το 2027 και συνολικό προϋπολογισμό πάνω από 5 δις. ευρώ. Προγράμματα απόκτησης πρώτης κατοικίας με χαμηλότοκα ή άτοκα δάνεια, επιδοτούμενη στέγη για ευάλωτες ομάδες, φοιτητική στέγαση με γενναία επιδοματική στήριξη και δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών, δημιουργία σύγχρονων κρατικών κατοικιών για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, αξιοποίηση κρατικών ακινήτων μέσω του προγράμματος της Κοινωνικής Αντιπαροχής. «Χτίζουμε» από το μηδέν ένα σημαντικό απόθεμα κοινωνικής κατοικίας. Ταυτόχρονα με σημαντικά προγράμματα ανακαινίσεων μεγάλης ή μικρότερης κλίμακας, φορολογικές απαλλαγές και παρεμβάσεις στο Airbnb δημιουργούμε κίνητρα να ανοίξουν κλειστά σπίτια και διαμερίσματα και να διατεθούν περισσότερα στη μακροχρόνια μίσθωση. Είναι μια δύσκολη εξίσωση η αντιμετώπιση της στεγαστικής επισφάλειας για τους νέους, τις οικογένειες και τους ευάλωτους. Όμως απαντάμε ουσιαστικά. Θα σας αναφέρω ενδεικτικά τα προγράμματα « Στέγαση και Εργασία» , «Κάλυψη», και άλλα με αντίστοιχες κοινωνικές προδιαγραφές, διασφαλίζουν αξιοπρεπή στέγη σε ανέργους, άπορους ηλικιωμένους μονογονεϊκές, πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, σε άτομα με αναπηρία, άστεγους, γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, νοικοκυριά και άτομα που κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους. Μέσα από αυτά τα προγράμματα έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε σχεδόν από το μηδέν μια δεξαμενή κοινωνικής κατοικίας σε ολόκληρη τη χώρα. Παράλληλα το «Στέγαση και Εργασία» – του οποίο αυξήσαμε τον προϋπολογισμό από τα 15 στα 20 εκατ. ευρώ – επιδοτεί για 1 συν 1 χρόνο την εργασία σε επιχειρήσεις ή εργοδότες με καταβολή του κατώτατου μισθού και τις ασφαλιστικές εισφορές εργαζόμενου και εργοδότη. Μέχρι το Α εξάμηνο του 2026, θα επαναξιολογήσουμε την στρατηγική και θα συνταχθεί μια νέα στρατηγική για τη στέγαση από το Υπουργείο μας προσθέτοντας ή βελτιώνοντας τα εργαλεία που ήδη διαθέτουμε και τα οποία καλύπτουν πολλές, διαφορετικές και επείγουσες ανάγκες στέγασης.

Πότε ξεκινά το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» και τι προβλέπει;

Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» αποτελεί την αιχμή του δόρατος της στεγαστικής μας πολιτικής έως τώρα, καθώς επιλύει με μόνιμο τρόπο το στεγαστικό πρόβλημα σχεδόν 30.000 νέων, νέων ζευγαριών και οικογενειών. Νέοι, ζευγάρια και οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα απόκτησαν και θα αποκτήσουν το δικό τους σπίτι με τραπεζικό δάνειο επιδοτούμενο από το κράτος. Ειδικές προβλέψεις υπάρχουν για πολύτεκνους, τρίτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες ενώ στο νέο πρόγραμμα προχωρήσαμε σε άνοιγμα της περιμέτρου ως προς την ηλικία των δικαιούχων φτάνοντας πλέον την ηλικία των 50 αλλά και το εισοδηματικό κριτήριο, την αξία του σπιτιού διευρύνοντας την αξία στις 250.000 και το χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους να προσκομίσουν στην τράπεζα το ακίνητο. Έχουμε φτιάξει ένα χρήσιμο εργαλείο ερωτήσεων – απαντήσεων που θα βρουν οι ενδιαφερόμενοι στο site του Υπουργείου μας …. Να σημειώσω ότι και στις δυο φάσεις του, αυτή που ολοκληρώνεται σε λίγο διάστημα και αυτή που αρχίζει σε λίγες μέρες, θα διατεθούν 3 δις. ευρώ. Το επόμενο διάστημα θα δημοσιοποιήσουμε σημαντικά στατιστικά στοιχεία από την εξέλιξη του «Σπίτι μου 1» ενώ το «Σπίτι μου 2» ξεκινάει στις 15 Ιανουαρίου!